top of page

Otantik Hareket (Authentic Movement)

1940’larda Mary Starks Whitehouse tarafından, Jung’un 'aktif imajinasyon', 'sembolik ifadelendirme', 'senkronizasyon' ve 'kollektif bilinçdışı'  kuram ve prensipleri baz alınarak geliştirilmiş, performans sanatları ve dans ve hareket terapisi alanlarında yaygın olarak kullanılan bir yöntem, ya da alanda tercih edildiği şekilde ifade edersek, bir 'disiplin'. Uygulama şekli, potansiyel katkıları, meraklıları için çalışma mekanizmaları, detaylı bilgi için kaynaklar ve referanslar ve mini vakalar, hepsi bu bölümde.

Otantik Hareket Hakkında

  • Otantik hareket, bilincin farklı seviyeleri arasında bilgi akışını sağlayan bir yöntem. Duygular, düşünceler, adını koyamadığımız bir takım dürtüler, hisler ve sezgiler. Kimi zaman bize ait, kimi zaman kolektiften gelen. Bir seviyede birbirlerini görmediklerinde, okumadıklarında huzursuzluk, çatışma ve yabancılaşmaya dönüşen. Akış içinde olduklarında ise, kendi yaratma kabiliyetimizi bize derinden hissettiren.

  • Otantik Hareket (Authentic Movement) 1950’lerde Mary Starks Whitehouse tarafından, Jung’un 'Aktif İmajinasyon', 'Sembolik İfadelendirme', 'Senkronizasyon' ve 'Kollektif Bilinç' kuram ve prensipleri  temel alarak tasarlanmış bu yöntemin gelişiminde psikodinamik psikoterapi, grup terapisi, oyun terapisi ile beraber Budizm ve Şamanizm gibi mistik pratiklerden de temel bazı prensipler katkıda bulunmuştur.​

  • Janet Adler ve Joan Chodorow bu yöntemin zaman içinde bir 'disiplin' olarak sistematik bir şekilde yapılanmasında belirgin katkılarda bulunmuşlardır. 

  • Otantik Hareket bugün, dans ve hareket terapisi başta olmak üzere, sanat terapileri ve beden odaklı terapilerde ve yaratıcı performans alanlarında, kişisel öğrenme ve süreçlerinde, beden ve hareketin farklı bilinç seviyeleri arasında bir köprü olarak kullanıldığı bir yöntem olarak kullanılmaktadır.

.

Image by Adam Thomas

Temel Kaynaklar

1. Janet Adler

2. Joan Chodorow

3. Helen Payne

4. Marcia Plevin

5. Tina Stromsted

5. Patrizia Pallaro

AM_image_15_good.png

Uygulama Şekli ve Çeşitleri

  • Temel uygulama şekli, bir kişinin, tercihen gözü kapalı olarak, eğitimli bir tanık eşliğinde ve tanımlı bir zaman dilimi içinde, içinden gelen bir dürtü, fiziksel bir his veya hareketi takip etmesi.

 

  • Ve o hareket süresi sonunda, hareket sırasında canlanmış olan duygu, his, anı, öykü, imajinasyon…ne gelmişse,  sözel veya görsel olarak ifade etmesi. Yine tercihe bağlı olarak. Sessiz kalmak, sadece kendini dinlemek, yazıya dökmek veya resmetmek her zaman bir seçenek.

 

  • Ve yine eğer isterse, kendisi için o alanı ve zamanı tutmuş olan tanıktan, tanıklık istemesi. Somut olarak kendisinde kalan hareket ‘AN’larına dair, tanıkta canlanmış olan his, anı, öykü, imajinasyon…ne var ise, tanığından dinlemesi.

  • Yorum, yargı veya analiz değil, o ‘AN’lara ait olanları. Ve yine tercihe bağlı olarak, beraber yorumlama, değerlendirme ve anlamlandırma ve bilinçli zihin ile entegrasyon.

  • Grup formatında, grubun bir tanık eşliğinde hareket etmesi, sırasıyla hareket eden ve tanıklık rollerini deneyimlemesi gibi versiyonlar ile uygulanabilir. 

.

AM_cizim_dyad_safir_.jpg

Temel Unsurlar

1. Hareket Eden Kişi

2. Tanık (eğitimli)

3. Hareket zamanı ve alan

4. Sözel ifadelendirme

5. Görsel ifadelendirme

6. Diyalog ve anlamlandırma

Tipik Bazı Deneyimler

  • Kendimizi hiç beklemediğimiz veya bilmediğimiz bir tekniği uygularken bulmak...bir yoga duruşu, bir dans figürü, bir sema dönüşü...

  • Bir konuya dair eskiden bildiğimiz, hatta uygulamadığımız bir yöntemi yeniden hatırlamak, 'yapabilir' ve 'bilen'  olduğumuz deneyimi yeniden yaşamak...

  • Bir arketip veya süper kahraman, fantastik bir karakter veya bir hayvan imajı ya da mit üzerinden, o varlığın özelliklerini deneyimlemek. Meryem Ana, Aziz/Azize, Savaşçı, Örümcek Adam, Joda, Şifacı vb...

  • Bizi çok zorladığını düşündüğümüz bir durumu kolaylıkla ve dinginlikle karşılamak, ve hatta yönetebilir olmak, rahatsız olmadığımızı fark etmek; veya tam olarak neyin rahatsız ettiğini ayırt etmek

  • Eğlenmek, kutlamak..Kendi kendimize veya diğerleri ile beraber

AM_image_19_witness and movers.png

Potansiyel Katkı ve Etkileri

  • Otantik hareket, hareket eden kişi için benliğinin ilişki içinde olmadığı yönleri ve kaynakları ile yeniden ilişki kurmasını sağlar.

 

  • Diğer kişiler ve ilişkilerdeki dinamikleri, yargılayıcı olmayan, empatik, kabul ve izin içeren bir alanda deneyimler.

 

  • Algı seviyesinde bir durumu değiştirebileceğini görmek veya bir durumu farklı şekillerde görme ve yorumlama seçenekleri olduğunu görmek, kendisi ile ve yaşamla ilişki kurma alanlarında farklı ‘seçenekleri’ hatırlar.

 

  • Kimi zaman bir deneyimi kendisi ilk aşamada anlamlandıramayabilir, beden aracılığı ile sinir sistemi, otomatik olarak yeni kayıtlar oluşturur ve öğrenir.

 

  • Algı değişince iç yaşantının da bizzat değiştiğini kendi içinde deneyimleme fırsatı sunar. Beden, otomatik olarak öğrenir.

.

AM_image_11_men_reference.png

Kazanımlar

  • Sadece zihinsel berraklık kazanmak

 

  • Farkında olarak veya olmadan sinir sisteminin bir problemi çözmekle ilgili meşgul olmamasını sağlamak, veya eski bir kaydın serbest bir akışı engellemesini

 

  • Farkında olmadığı kaynaklarını kullanmak, yanlış kodladığı yönlerinin diğer boyutlarını keşfetmek

 

  • Yaratıcı potansiyelin açığa çıkması

 

  • Travma etkisi yaratan bir yaşantıyı kimi zaman hatırlamadan, ilgili kayıtların yeniden düzenlenmesini sağlamak

 

  • Veya bu yaşantıyı izleyici konumundan, duyguların içinde kalmadan veya deneyimi yeniden canlandırmadan, estetik mesafeden deneyimlemek,

 

  • Güvende hissetme ve tehdit algısının devre dışı kalması veya yeniden düzenlenmesi

 

  • Kendi içinden gelen bir bilgiyi kullanması

AM_image_17_witness opening.png
AM_image_7_good_reference.png

Örnekler

  • Hiç formasyon olmadan bir hareketi yapmış olmak. Bir yoga duruşu, aikido yöntemi, birden çıkan bir melodi veya şarkı söylemek gibi...

  • Travmatik olayı hatırlamadan korku duygusunun geçerli olmadığını fark etmek..kendini göstermek, yargılanmak, harekete geçmek gibi...

 

  • Dışarıdan öğretilen bir tekniği otomatik olarak uygular hale gelmek. Hizalanma (Centering) vb.

 

  • İçselleşmek, entegre olmak….Arketipler üzerinden; savaşçı, şifacı vb.

Mini Vakalar ve Örnekler

" Daha gözümü kapamadan odanın karşı çaprazındaki pencereye doğru çekiliyorum...Ve gözümü kapar kapamaz kendimi orada buluyorum. Hızlıca yürümüş, ve yanağımı pencereye yaslamışım. Çok iyi geliyor! Pencerenin soğuğunu hissetmek. Ve birden tam ters yöne yeniden gitmek istediğimi fark ediyorum, ve gidiyorum..."

Aynı anda benimle hareket eden bir diğer kişinin tanıklığında, beni pencerenin yanında görüp 'yalnız' olduğumu düşünerek yanıma gelmiş olduğunu duyuyorum.

Hareket sırasında hiç fark etmemiştim. Yanımda geldikten kısa bir süre sonra, birden odanın diğer yönüne doğru gitmeme şaşırdığını söylüyor. Ve o an sevindiğini, 'kendi yolunda gidiyor şimdi' diye düşünerek...

Tanığımın deneyimini duyunca şaşırıyorum!

Birisi bana yardıma gelmiş, ve ben onu orada bırakıp gitmişim...Hayatta en yapmak istemeyeceğim şey! Zinhar!

Bir başkasını 'görmemek', ve hatta adeta orada 'terk edip' gitmek..Yapılamaz, yapılmamalı!

 

Ama, o böyle yaşamamış! Hatta tam tersine, benim 'kendi yolumda gidiyor olmam' düşüncesi ile sevinmiş!

 

Ne kadar farklı, öğrenilmişliklerden, birbirimize dair varsayımlardan...Ne ben o camın kenarında 'yalnız' hissediyorum...Ne de o ben gidince 'terk edilmiş' hissediyor. İkimiz de öğreniyoruz...Ve büyük bir rahatlama!

İkimiz de de...tebessümlü bir minnet duygusu, karşılıklı.

Kendi varsayımlarımızdan, özgürleşmiş bir hal. Derinden bir kabul ile. O An'da çıktı. Üretmedik, kurgulamadık..

Hayatımda, pek çok ilişkide var olma şeklime dair ipuçları.

Bu hal ve bilgi, uzunca bir dönem bana eşlik ediyor...

AM_cizim_dyad_safir_.jpg

Diğer Vakalar ve Örnekler İçin...

1. Aslında korkmuyormuşum!

2. Saklanırken görülmek

3. Romantik ve atletik

4. Aziz ve azize

Uygulama Akışı ve Temel Prensipler

  • Hareket süresi ve alanı tanımlanır. Hareket süresi 3 ila 20 dakika arasında değişebilir.

  • Hareket eden kişi belli bir konuya veya sadece içinde bulunduğu ana odaklanır. O anda hissettiği fiziksel hisleri veya dürtüleri takip eder. Hareket sırasında tercihen gözler kapalıdır. Kişi istediği an gözlerini açabilir.

  • Tanık bu süre içinde, izleyici konumundadır. Canlanan hareketlerin veya duruşların kendi içindeki yansımalarını takip eder. Zamanı ve alanı tutar. Gözler kapalı hareket esnasında, ihtiyaç olduğu takdirde, hareket eden kişiyi fiziksel alan sınırları ile ilgili uyarabilir. Hareketine daha yavaş veya gözlerini açarak devam etmeye davet edebilir.

  • Hareket süresi sonunda, hareket eden kişi bu süre içinde gerçekleşen hareketler, onlara eşlik eden duygu, düşünce ve imajları sözel olarak paylaşmaya davete edilir. Bu paylaşım tamamen tercihe bağlıdır. Hareket eden kişi sessiz kalmayı tercih edebilir.

  • Eğer kişi kendi somut hareket deneyimlerini paylaşmış ise, tanıklık almayı isteyebilir.

  • Tanık, somut olarak tarif edilen anlara dair bir tanıklığı var ise, o anda kendisinde canlanan duygu, düşünce ve çağrışımları sözel olarak aktarır. Bu aşamada, tanığın yorum, yargı veya analizden arınmış sadece kendi yaşantıları ifade etmesi, ve eğer o anda canlanan yorum ve yargılar var ise, bunları kendi yaşantıları olarak sahiplenerek paylaşması önemlidir.

  • Tanıklık sonrası, hareket eden kişi arzu eder ise tanığa sorular sorabilir veya tanıklık sırasında canlanan farklı yaşantılar var ise onları paylaşabilir. Ve bunun üzerinde hareket eden kişi ve tanık arasında serbest bir diyalog gerçekleşebilir.

.

AM_image_19_witness and movers.png

Kaynalar ve Referanslar

Patrizia Pallaro

Helen Payne

......

AM_book3.jpeg
AM_book cover.jpeg

Temel Prensipler

  • Tüm süreç hareket eden kişiye hizmet edecek şekilde tasarlanmıştır.

  • Hareket eden kişi için, hareket sonrası konuşmak veya tanıklık istemek tercihe bağlıdır. Aynen hareket ederken gözlerini açık tutmak ve kapamak için olduğu gibi.

  • Tanık sadece hareket eden kişi tarafından bahsedilen fiziksel hareket anları ile ilgili konuşur, ve eğer farklı bir hareket gerçekleşmiş olsa dahi, o anlara dair konuşmaz.

  • Önemli olan, hareket eden kişinin, bilinç seviyesinde kullanabileceği verilerin ulaşılabilir olmasını sağlamaktır.

  • Hareket eden kişinin, hareket sırasında illa ki tanığın önünde veya görülebilir bir alanda olması gerekmez. Tanığın görüş alanı dışında kendisine ait bir alan bırakılması önemlidir…

  • Hareket sonrası sözel ifadelendirme ve tanıklık paylaşımları ‘şimdiki zaman dili’ üzerinden gerçekleşir. İlk aşamada tanık ve süreç içinde hareket eden kişinin de bu formatta konuşması hedeflenir.

  • Tüm bu prensipler, uygulamanın güvenli ve fonksiyonel, yani kişinin amacına hizmet eden bir deneyim olması için belli bir disiplin olarak uygulanır.

Çalışma Mekanizmaları

  • Gözü kapalı etmek, zihnin aktif olduğunda görülemeyen veya kullanılamayan verilere ulaşılmasını sağlar. Ve bu verilerin o an içinde canlı ve yaşayan bir organizma olarak kişi için hareketle beraber yeniden şekillenmesine.  Bedensel dürtüleri izlemek ve hareket, sinir sistemi içinde yatay ve dikey (Merkezi-Otonom-Çevresel-Somatik) seviyelerde bilgi akışının aktif olmasını sağlar. Tüm bu akışın gerçekleşmesindeki en önemli unsur, hareket sırasında eşlik eden tanıktır. Tanık bilinçli zihni, alanı ve zamanı tutan rolündedir. Tanıkla güvenli bir ilişki kurulmuş olması, hareket eden kişi için egonun izleyici konumda kalmasını, doğru-yanlış, anlamlı-anlamsız gibi kodlamalara gerek olmadan, kategorize etme, karar verme, tepki verme ihtiyacı olmadan, bilgi akışının serbest bir şekilde gerçekleşmesini sağlar. Ve bu aşamada veri akışı bilincin pek çok katmanı arasında, çok boyutlu ve yönlü olarak gerçekleşir.

 

  • Veri akışının serbest bir şekilde olması, bir şekilde öğrenilmiş algılama ve yorumlama patternlerinin ötesinde, farklı verilere de ulaşım sağlar. Günlük hayatı devam ettirmek için kaçınılmaz ve aynı zamanda sağlıklı olan kısa yollar, koşullanmalar ve öğrenilmişliklerin ötesinde bir yaşantıya dair tüm kayıtlara ulaşabilmek mümkündür. Bazen de daha önce ani veya beklenmedik bir yaşantı sırasında proses edilememiş verilerin serbest kalması ve yeni kombinasyonlarda buluşmasına olanak sağlar.

  • Bu süreç, travma etkisi yaratmış olan deneyimler için olabildiği gibi, bilinç seviyesine ulaşamamış içten gelen bir sezgi yani ilham için de geçerli olabilir. Hareket ile yeni sinaptik bağlar oluşması, daha önceki kayıtların farklı şekillerde yeniden düzenlenmesi, yani bilgi olarak işlenmesi mümkün hale gelir. Ayrıca, yine serbest veri akışı sayesinde,  daha önce bilinç seviyesinde fark edilmemiş ve daha çok bilinç dışı algı seviyesinde sinir sistemi tarafından kayıt edilmiş verilerin sistem tarafından bilinç seviyesinde algılanmasını mümkün hale getirir.

  • Özetle, hareket eden kişi için, sadece hareket aşamasında, daha önceki deneyimlerin farklı şekillerde yorumlanmak için yeniden açığa çıkması, farklı ve yeni şekillerde yorumlanması, algılanması veya daha önce kullanılamamış olan kaynakların kullanılabilir hale gelmesini sağlayan bir süreç devreye girer.

 

  • Benzer bir süreç, tanık için de geçerlidir. Tanık olduğu hareket, dışarıdan bir uyaran olarak, tanığın kendi sisteminde ilişkili olabilecek kayıtların aktive olmasını sağlar. Dışarıdan bakıldığında aynı yaşantının iki farklı kişi tarafından farklı olarak algılanması gibi, bu süreçte de, aynı fiziksel fenomenin, farklı algılanma ve yorumlanma seçenekleri tanık üzerinden sürece dahil olabilir. Bu durum, tanıklık istendiğinde ve tanık kendi deneyimini sözel olarak aktardığında gerçekleşir.

 

  • Tanığın varlığının bir diğer fonksiyonu da, hareket eden kişi için güvenli alan yaratması, ilk başta belirtilen bilgi akışının serbest olarak gerçekleşmesini sağlamaktır. Buna ilave olarak, hareket eden kişi ve tanık arasında, devam eden bir uygulama sürecinde, zaman içinde gelişen ilişkinin, hareket eden kişinin görülme ve kollanma gibi ihtiyaçlarını karşılayan bir dinamik olarak, bağlanma tarzının yeniden düzenlenmesi ve güvenli bağlanma için yeni sinaptik bağlar oluşması üzerinde de etkisi olduğu bilinmektedir.

.

Sıkça Sorulan Sorulara Dair

Travma tedavisi için kullanılabilir mi?

Profesyonel ve yapılandırılmış bir terapi süreci kapsamında uygulanabilir. Ancak, kişinin belli bir ego duruşu içinde olmasına ihtiyaç duyulur. Ancak terapist tarafından ön görüldüğünde, diğer yöntemler ile entegre edilerek kullanılması güvenli ve iyileştirci bir sonuç elde edilmesini sağlar.

Herkes için uygun mu?

Her durum için uygun değil. Ve bazı koşullar için de uygun değil. Yeni bir kayıp veya yas süreci, kompleks travma olarak tanımlanan durumlar, psikotik yaşantıların aktif olduğu durumlar, Otantik Hareket yönteminin uygulanmadığı durumlar içinde en belirgin olanlardır.

bottom of page