Otantik Hareket (Authentic Movement)
1940’larda Mary Starks Whitehouse tarafından, Jung’un 'aktif imajinasyon', 'sembolik ifadelendirme', 'senkronizasyon' ve 'kollektif bilinçdışı' kuram ve prensipleri baz alınarak geliÅŸtirilmiÅŸ, performans sanatları ve dans ve hareket terapisi alanlarında yaygın olarak kullanılan bir yöntem, ya da alanda tercih edildiÄŸi ÅŸekilde ifade edersek, bir 'disiplin'. Uygulama ÅŸekli, potansiyel katkıları, meraklıları için çalışma mekanizmaları, detaylı bilgi için kaynaklar ve referanslar, hepsi bu bölümde.
​​
Otantik Hareket Hakkında
-
Otantik hareket, bilincin farklı seviyeleri arasında bilgi akışını saÄŸlayan bir yöntem. Duygular, düÅŸünceler, adını koyamadığımız bir takım dürtüler, hisler ve sezgiler. Kimi zaman bize ait, kimi zaman kolektiften gelen. Bir seviyede birbirlerini görmediklerinde, okumadıklarında huzursuzluk, çatışma ve yabancılaÅŸmaya dönüÅŸen. Akış içinde olduklarında ise, kendi yaratma kabiliyetimizi bize derinden hissettiren.
​​
-
Otantik Hareket (Authentic Movement) 1940’larda Mary Starks Whitehouse tarafından, Jung’un 'Aktif Ä°majinasyon', 'Sembolik Ä°fadelendirme', 'Senkronizasyon' ve 'Kollektif Bilinç' kuram ve prensipleri temel alarak geliÅŸtirilmiÅŸ, psikodinamik psikoterapi, grup terapisi, oyun terapisi ile beraber Budizm ve Åžamanizm gibi mistik pratiklerden unsurlar içeren bir yöntem.
​
-
Janet Adler ve Joan Chodorow bu yöntemin zaman içinde bir 'disiplin' olarak sistematik bir ÅŸekilde yapılanmasında belirgin katkılarda bulunmuÅŸlardır.
​​
-
Otantik Hareket bugün, dans ve hareket terapisi baÅŸta olmak üzere, sanat terapileri ve beden odaklı terapilerde ve yaratıcı performans alanlarında, kiÅŸisel öÄŸrenme ve süreçlerinde, beden ve hareketin farklı bilinç seviyeleri arasında bir köprü olarak kullanıldığı bir yöntem olarak kullanılmaktadır.
.
Uygulama Åžekli ve ÇeÅŸitleri
-
Temel uygulama ÅŸekli, bir kiÅŸinin, tercihen gözü kapalı olarak, eÄŸitimli bir tanık eÅŸliÄŸinde ve tanımlı bir zaman dilimi içinde, içinden gelen bir dürtü, fiziksel bir his veya hareketi takip etmesi.
-
Ve o hareket süresi sonunda, hareket sırasında canlanmış olan duygu, his, anı, öykü, imajinasyon…ne gelmiÅŸse, sözel veya görsel olarak ifade etmesi. Yine tercihe baÄŸlı olarak. Sessiz kalmak, sadece kendini dinlemek, yazıya dökmek veya resmetmek her zaman bir seçenek.
-
Ve yine eÄŸer isterse, kendisi için o alanı ve zamanı tutmuÅŸ olan tanıktan, tanıklık istemesi. Somut olarak kendisinde kalan hareket ‘AN’larına dair, tanıkta canlanmış olan his, anı, öykü, imajinasyon…ne var ise, tanığından dinlemesi.
​
-
Yorum, yargı veya analiz deÄŸil, o ‘AN’lara ait olanları. Ve yine tercihe baÄŸlı olarak, beraber yorumlama, deÄŸerlendirme ve anlamlandırma ve bilinçli zihin ile entegrasyon.
​
-
Grup formatında, grubun bir tanık eşliğinde hareket etmesi, sırasıyla hareket eden ve tanıklık rollerini deneyimlemesi gibi versiyonlar ile uygulanabilir.
.
Temel Unsurlar
1. Hareket Eden KiÅŸi
2. Tanık (eğitimli)
3. Hareket zamanı ve alan
4. Sözel ifadelendirme
5. Görsel ifadelendirme
6. Diyalog ve anlamlandırma
Uygulama Akışı
-
Hareket süresi ve alanı tanımlanır. Hareket süresi 3 ila 20 dakika arasında deÄŸiÅŸebilir.
​​
-
Hareket eden kiÅŸi belli bir konuya veya sadece içinde bulunduÄŸu ana odaklanır. O anda hissettiÄŸi fiziksel hisleri veya dürtüleri takip eder. Hareket sırasında tercihen gözler kapalıdır. KiÅŸi istediÄŸi an gözlerini açabilir.
​​
-
Tanık bu süre içinde, izleyici konumundadır. Canlanan hareketlerin veya duruÅŸların kendi içindeki yansımalarını takip eder. Zamanı ve alanı tutar. Gözler kapalı hareket esnasında, ihtiyaç olduÄŸu takdirde, hareket eden kiÅŸiyi fiziksel alan sınırları ile ilgili uyarabilir. Hareketine daha yavaÅŸ veya gözlerini açarak devam etmeye davet edebilir.
​​
-
Hareket süresi sonunda, hareket eden kiÅŸi bu süre içinde gerçekleÅŸen hareketler, onlara eÅŸlik eden duygu, düÅŸünce ve imajları sözel olarak paylaÅŸmaya davete edilir. Bu paylaşım tamamen tercihe baÄŸlıdır. Hareket eden kiÅŸi sessiz kalmayı tercih edebilir.
​​
-
Eğer kişi kendi somut hareket deneyimlerini paylaşmış ise, tanıklık almayı isteyebilir.
​
-
Tanık, somut olarak tarif edilen anlara dair bir tanıklığı var ise, o anda kendisinde canlanan duygu, düÅŸünce ve çaÄŸrışımları sözel olarak aktarır. Bu aÅŸamada, tanığın yorum, yargı veya analizden arınmış sadece kendi yaÅŸantıları ifade etmesi, ve eÄŸer o anda canlanan yorum ve yargılar var ise, bunları kendi yaÅŸantıları olarak sahiplenerek paylaÅŸması önemlidir.
​​
-
Tanıklık sonrası, hareket eden kiÅŸi arzu eder ise tanığa sorular sorabilir veya tanıklık sırasında canlanan farklı yaÅŸantılar var ise onları paylaÅŸabilir. Ve bunun üzerinde hareket eden kiÅŸi ve tanık arasında serbest bir diyalog gerçekleÅŸebilir.
.
Potansiyel Katkı ve Etkileri
-
Otantik hareket, hareket eden kiÅŸi için benliÄŸinin iliÅŸki içinde olmadığı yönleri ve kaynakları ile yeniden iliÅŸki kurmasını saÄŸlar.
-
DiÄŸer kiÅŸiler ve iliÅŸkilerdeki dinamikleri, yargılayıcı olmayan, empatik, kabul ve izin içeren bir alanda deneyimler.
-
Algı seviyesinde bir durumu deÄŸiÅŸtirebileceÄŸini görmek veya bir durumu farklı ÅŸekillerde görme ve yorumlama seçenekleri olduÄŸunu görmek, kendisi ile ve yaÅŸamla iliÅŸki kurma alanlarında farklı ‘seçenekleri’ hatırlar.
-
Kimi zaman bir deneyimi kendisi ilk aÅŸamada anlamlandıramayabilir, beden aracılığı ile sinir sistemi, otomatik olarak yeni kayıtlar oluÅŸturur ve öÄŸrenir.
-
Algı deÄŸiÅŸince iç yaÅŸantının da bizzat deÄŸiÅŸtiÄŸini kendi içinde deneyimleme fırsatı sunar. Beden, otomatik olarak öÄŸrenir.
​
.
Tipik Bazı Deneyimler
-
Kendimizi hiç beklemediÄŸimiz veya bilmediÄŸimiz bir tekniÄŸi uygularken bulmak...bir yoga duruÅŸu, bir dans figürü, bir sema dönüÅŸü...
​​
-
Bir konuya dair eskiden bildiÄŸimiz, hatta uygulamadığımız bir yöntemi yeniden hatırlamak, 'yapabilir' ve 'bilen' olduÄŸumuz deneyimi yeniden yaÅŸamak...
​
-
Bir arketip veya süper kahraman, fantastik bir karakter veya bir hayvan imajı ya da mit üzerinden, o varlığın özelliklerini deneyimlemek. Meryem Ana, Aziz/Azize, SavaÅŸçı, Örümcek Adam, Joda, Åžifacı vb...
​
-
Bizi çok zorladığını düÅŸündüÄŸümüz bir durumu kolaylıkla ve dinginlikle karşılamak, ve hatta yönetebilir olmak, rahatsız olmadığımızı fark etmek; veya tam olarak neyin rahatsız ettiÄŸini ayırt etmek
​
-
EÄŸlenmek, kutlamak..Kendi kendimize veya diÄŸerleri ile beraber
​
Temel Prensipler
-
Tüm süreç hareket eden kiÅŸiye hizmet edecek ÅŸekilde tasarlanmıştır.
​​
-
Hareket eden kiÅŸi için, hareket sonrası konuÅŸmak veya tanıklık istemek tercihe baÄŸlıdır. Aynen hareket ederken gözlerini açık tutmak ve kapamak için olduÄŸu gibi.
​​
-
Tanık sadece hareket eden kiÅŸi tarafından bahsedilen fiziksel hareket anları ile ilgili konuÅŸur, ve eÄŸer farklı bir hareket gerçekleÅŸmiÅŸ olsa dahi, o anlara dair konuÅŸmaz.
​​
-
Önemli olan, hareket eden kiÅŸinin, bilinç seviyesinde kullanabileceÄŸi verilerin ulaşılabilir olmasını saÄŸlamaktır.
​​
-
Hareket eden kiÅŸinin, hareket sırasında illa ki tanığın önünde veya görülebilir bir alanda olması gerekmez. Tanığın görüÅŸ alanı dışında kendisine ait bir alan bırakılması önemlidir…
​​
-
Hareket sonrası sözel ifadelendirme ve tanıklık paylaşımları ‘ÅŸimdiki zaman dili’ üzerinden gerçekleÅŸir. Ä°lk aÅŸamada tanık ve süreç içinde hareket eden kiÅŸinin de bu formatta konuÅŸması hedeflenir.
​​
-
Tüm bu prensipler, uygulamanın güvenli ve fonksiyonel, yani kiÅŸinin amacına hizmet eden bir deneyim olması için belli bir disiplin olarak uygulanır.
Çalışma Mekanizmaları
-
Gözü kapalı etmek, zihnin aktif olduÄŸunda görülemeyen veya kullanılamayan verilere ulaşılmasını saÄŸlar. Ve bu verilerin o an içinde canlı ve yaÅŸayan bir organizma olarak kiÅŸi için hareketle beraber yeniden ÅŸekillenmesine. Bedensel dürtüleri izlemek ve hareket, sinir sistemi içinde yatay ve dikey (Merkezi-Otonom-Çevresel-Somatik) seviyelerde bilgi akışının aktif olmasını saÄŸlar. Tüm bu akışın gerçekleÅŸmesindeki en önemli unsur, hareket sırasında eÅŸlik eden tanıktır. Tanık bilinçli zihni, alanı ve zamanı tutan rolündedir. Tanıkla güvenli bir iliÅŸki kurulmuÅŸ olması, hareket eden kiÅŸi için egonun izleyici konumda kalmasını, doÄŸru-yanlış, anlamlı-anlamsız gibi kodlamalara gerek olmadan, kategorize etme, karar verme, tepki verme ihtiyacı olmadan, bilgi akışının serbest bir ÅŸekilde gerçekleÅŸmesini saÄŸlar. Ve bu aÅŸamada veri akışı bilincin pek çok katmanı arasında, çok boyutlu ve yönlü olarak gerçekleÅŸir.
-
Veri akışının serbest bir ÅŸekilde olması, bir ÅŸekilde öÄŸrenilmiÅŸ algılama ve yorumlama patternlerinin ötesinde, farklı verilere de ulaşım saÄŸlar. Günlük hayatı devam ettirmek için kaçınılmaz ve aynı zamanda saÄŸlıklı olan kısa yollar, koÅŸullanmalar ve öÄŸrenilmiÅŸliklerin ötesinde bir yaÅŸantıya dair tüm kayıtlara ulaÅŸabilmek mümkündür. Bazen de daha önce ani veya beklenmedik bir yaÅŸantı sırasında proses edilememiÅŸ verilerin serbest kalması ve yeni kombinasyonlarda buluÅŸmasına olanak saÄŸlar.
​​
-
Bu süreç, travma etkisi yaratmış olan deneyimler için olabildiÄŸi gibi, bilinç seviyesine ulaÅŸamamış içten gelen bir sezgi yani ilham için de geçerli olabilir. Hareket ile yeni sinaptik baÄŸlar oluÅŸması, daha önceki kayıtların farklı ÅŸekillerde yeniden düzenlenmesi, yani bilgi olarak iÅŸlenmesi mümkün hale gelir. Ayrıca, yine serbest veri akışı sayesinde, daha önce bilinç seviyesinde fark edilmemiÅŸ ve daha çok bilinç dışı algı seviyesinde sinir sistemi tarafından kayıt edilmiÅŸ verilerin sistem tarafından bilinç seviyesinde algılanmasını mümkün hale getirir.
​
-
Özetle, hareket eden kiÅŸi için, sadece hareket aÅŸamasında, daha önceki deneyimlerin farklı ÅŸekillerde yorumlanmak için yeniden açığa çıkması, farklı ve yeni ÅŸekillerde yorumlanması, algılanması veya daha önce kullanılamamış olan kaynakların kullanılabilir hale gelmesini saÄŸlayan bir süreç devreye girer.
-
Benzer bir süreç, tanık için de geçerlidir. Tanık olduÄŸu hareket, dışarıdan bir uyaran olarak, tanığın kendi sisteminde iliÅŸkili olabilecek kayıtların aktive olmasını saÄŸlar. Dışarıdan bakıldığında aynı yaÅŸantının iki farklı kiÅŸi tarafından farklı olarak algılanması gibi, bu süreçte de, aynı fiziksel fenomenin, farklı algılanma ve yorumlanma seçenekleri tanık üzerinden sürece dahil olabilir. Bu durum, tanıklık istendiÄŸinde ve tanık kendi deneyimini sözel olarak aktardığında gerçekleÅŸir.
-
Tanığın varlığının bir diÄŸer fonksiyonu da, hareket eden kiÅŸi için güvenli alan yaratması, ilk baÅŸta belirtilen bilgi akışının serbest olarak gerçekleÅŸmesini saÄŸlamaktır. Buna ilave olarak, hareket eden kiÅŸi ve tanık arasında, devam eden bir uygulama sürecinde, zaman içinde geliÅŸen iliÅŸkinin, hareket eden kiÅŸinin görülme ve kollanma gibi ihtiyaçlarını karşılayan bir dinamik olarak, baÄŸlanma tarzının yeniden düzenlenmesi ve güvenli baÄŸlanma için yeni sinaptik baÄŸlar oluÅŸması üzerinde de etkisi olduÄŸu bilinmektedir.
.
Sıkça Sorulan Sorulara Dair
Hareket sırasında gözün kapalı olması gerekli mi?
​
Hareket eden kiÅŸi tercihen gözü kapalı hareket etmeye davet edilir. Ancak gözü açık da devam edebilir.
​
​
Travma tedavisi için kullanılabilir mi?
​
Profesyonel ve yapılandırılmış bir terapi süreci kapsamında uygulanabilir. Ancak, kiÅŸinin belli bir ego duruÅŸu içinde olmasına ihtiyaç duyulur. Ancak terapist tarafından ön görüldüÄŸünde, diÄŸer yöntemler ile entegre edilerek kullanılması güvenli ve iyileÅŸtirci bir sonuç elde edilmesini saÄŸlar.
​
​
Herkes için uygun mu?
​
Her durum için uygun deÄŸil. Ve bazı koÅŸullar için de uygun deÄŸil. Yeni bir kayıp veya yas süreci, kompleks travma olarak tanımlanan durumlar, psikotik yaÅŸantıların aktif olduÄŸu durumlar, Otantik Hareket yönteminin uygulanmadığı durumlar içinde en belirgin olanlardır
​
Kaynalar ve Makaleler
​
Lovell, S., Mars, D., Dibbell-Hope, S., Avstreih, Z. A. K., Chodorow, J., Ehrenreich, H. J., ... & Musicant, S. (1999). Authentic Movement: Essays by Mary Starks Whitehouse, Janet Adler and Joan Chodorow. Jessica Kingsley Publishers.
​
Pallaro, P. (Ed.). (2007). Authentic Movement: Moving the Body, Moving the Self, Being Moved: A Collection of Essays-Volume Two. Jessica Kingsley Publishers.
​
Payne, H. (2014). The body as container and expresser: Authentic movement groups in the development of wellbeing in our bodymindspirit. In About a body (pp. 162-180). Routledge.
​
Payne, H. (2017). The psycho-neurology of embodiment with examples from authentic movement and laban movement analysis. American Journal of Dance Therapy, 39, 163-178.
​
Stromsted, T. (2009). Authentic movement: A dance with the divine. Body, Movement and Dance in Psychotherapy, 4(3), 201-213.
​
​Stromsted, T. (2015). Authentic Movement and the evolution of Soul’s Body® Work. Journal of Dance & Somatic Practices, 7(2), 339-357.
